Problem agresji powinien zajmować ważne miejsce w programach profilaktyczno - wychowawczych klasy. Wiadomo bowiem, iż kwestia ta jest jak najbardziej aktualna we współczesnej szkole, a głównym zadaniem wychowawcy jest uwrażliwianie uczniów na w/w sprawę i kształtowanie u nich różnych metod radzenia sobie z własną i cudzą agresją. SCENARIUSZ ZAJĘĆ PRZEDMIOT : GODZINA Z WYCHOWAWCĄ KLASA : II gimnazjum CZAS : 2 JEDNOSTKI LEKCYJNE TEMAT : Agresja i sposoby radzenia sobie z nią Cel : poznanie przyczyn agresji i sposobów radzenia sobie z nią Metody : pogadanka, metaplan – plakat, opowiadanie, rozmowa, ćwiczenia aktywizujące, inscenizacja Pomoce : duże arkusze papieru, kolorowe kartki o różnych kształtach ( koła, kwadraty, prostokąty, serca ), kartki z wypisanymi przysłowiami, schemat metaplanu, pisaki, klej, tabela zachowań, opowiadanie pt. Łańcuch złości, dwa schematy twarzy ( uśmiechnięta i zła z wyrazami agresji ), plansza z napisem : "Wrogość znika, jeśli się jej wyrzeknie jedna ze stron" PRZEBIEG SPOTKANIA I :
- CZĘŚĆ I – WPROWADZENIE
Krótko zapoznaję uczniów z wynikami ankiety, przeprowadzonej przeze mnie w październiku w klasie. Niepokojącym zjawiskiem w naszej szkole staje się agresja. Niektórzy ankietowani wypowiadają się, że czują się zagrożeni ze strony kolegów.
- Co to jest agresja ? – ( wypowiedzi uczniów )
- Jak zaradzić problem agresji w naszej szkole ? – Oto nasz dzisiejszy problem.
- Część II
Praca w grupach Uczestnicy otrzymują duże arkusze papieru, kolorowe kartki o różnych kształtach oraz schemat plakatu, jaki należy wykonać ( metaplan ). Na kartkach należy wypisać odpowiednie hasła, według zagadnień podanych na schemacie : Problem – AGRESJA
- Jak jest ?
- Jak powinno być ?
- Dlaczego nie jest tak, jak być powinno ?
- Wnioski
Omówienie wyników – wypowiedzi uczniów.
- Część III
Czytam historyjkę pt. Łańcuch złości – na podstawie opowiadania przeprowadzam rozmowę o obwinianiu innych i uciekaniu się do odpowiedzialności. Proponuję, aby każdy podał przykład sytuacji, w której zachował się podobnie jak postać z historyjki.
- PODSUMOWANIE :
Uczucia strachu, gniewu, bezsilności, zdenerwowania oraz sytuacje pełne napięć wywołują agresję. Pobudzony człowiek szuka ujścia dla swych negatywnych uczuć. Nierzadko agresja rodzi agresję, ( np. szef krzyczy na ojca w pracy, zdenerwowany ojciec bije dziecko, dziecko bije młodszego kolegę, kolega kopie psa ). W tym wypadku ujściem dla własnej agresji jest "kozioł ofiarny". AGRESJA JEST, PROBLEMEM JEST NIE TO, ŻE ONA JEST, TYLKO CO Z NIĄ ZROBIĆ ?! PRZEBIEG SPOTKANIA II
- CZĘŚĆ I – WPROWADZENIE
Krótkie przypomnienie poprzedniej lekcji.
- CZĘŚĆ II
- ĆWICZENIE – CO ROBISZ ZE SWOJĄ ZŁOŚCIĄ ?
Zadaję pytanie :
- Jakich sposobów wyrażania złości używają ludzie ?
W celu znalezienia odpowiedzi grupa zostaje podzielona na 2 części i jest poproszona, aby każda z nich opracowała i przedstawiła w scence sposób wyrażania złości. Następnie ustalamy wspólną listę sposobów wyrażania złości. Z kolei uczestnicy omawiają, które ze sposobów wyrażania złości są zdrowe dla obydwu stron, a które niezdrowe dla obydwu lub jednej z nich.
- ĆWICZENIE – CO MOŻE ZROBIĆ CZŁOWIEK, GDY JEST ZŁY ?
PYTANIE :
- Co robicie, gdy jesteście okropnie rozzłoszczeni, a nie chcecie urządzać awantury, krzyczeć, ani bić ?
Proponuję, by każdy opracował własny plan radzenia sobie ze złością, a następnie przedstawił go innym. Następnie wszyscy oceniają, które ze sposobów są ich zdaniem najlepsze i dlaczego. W tym celu uczniowie wypełniają tabelę zachowań : CO PRZEŻYWAM ?(UCZUCIE) CO WTEDY ROBIĘ ?(ZACHOWANIE) CO CHCĘ OSIĄGNĄĆ ?CO MI TO DAJE ? CZY MOGĘ TO OSIĄGNĄĆ INACZEJ ?(ZACHOWANIE)
W omówieniu tego ćwiczenia podkreślam wpływ uczuć na nasze postępowanie i powiązanie naszych zachowań z postępowaniem wobec nas innych ludzi. Rysuję na tablicy schemat :uczucie Pawła-zachowanie Pawła - uczucia Piotra - zachowanie Piotra
- CZĘŚĆ III – INSCENIZACJA PRZYSŁÓW
Proponuję improwizację scenek przedstawiających treść przysłów w formie pantonimy. Uczestnicy tworzą pięć grup. Każda grupa otrzymuje inne przysłowie. Obserwatorzy muszą odgadnąć treść improwizacji. Oto przykłady przysłów :
- Kto innym szkodzi, temu źle się powodzi.
- Kto mieczem wojuje, od miecza ginie.
- Zło łatwo zrobić, ale trudno odrobić.
- Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada.
- Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe.
- PODSUMOWANIE
- w sytuacjach bezsilności, gdy agresja eliminuje dyplomatyczne sposoby radzenia sobie z nią, można :
- zmęczyć się fizycznie ( wykonać dawno odkładaną pracę fizyczną )
- "wykrzyczeć" złość do samego siebie
- wygadać się do bliskiej osoby
- wypłakać się ze złości
- podjąć działalność artystyczną
- narysować swoje negatywne uczucia
- napisać strofy ze złości
- Wieszam na tablicy narysowane schematycznie dwie twarze : jedną uśmiechniętą, drugą – złą z wyrazami agresji, pomiędzy nimi umieszczam napis : "Wrogość znika, jeśli się jej wyrzeknie jedna ze stron"
Każdy z nas może zrobić coś, by na świecie było mniej przemocy. Nie można być obojętnym. Istnieje przecież wprost proporcjonalny związek między pokojem na świecie a postępowaniem człowieka. ZAKOŃCZENIE i podziękowanie uczniom, życzenia sukcesów w radzeniu sobie z własną i cudzą agresją. Małgorzata Suchomska |